Podcast Lisa Fase over het geminachte kind van Guus Kuijer

Ik sprak op 30 maart 2023 met Lisa Fase in de Javabookshop over de hernieuwde uitgave van het boek van Guus Kuijer: Het geminachte kind, met voorwoord van Arnon Grünberg.

Dit boek is oorspronkelijk uitgegeven in 1980 en Lisa schreef tijdens haar PABO jaren een beschouwing over dit boek. Inmiddels heeft ze 10 jaar in het basisonderwijs gewerkt en is alweer zeven jaar werkzaam bij de Javabookshop, waarvan drie jaar mede-eigenaar. Zelf ben ik bijna 40 jaar werkzaam in het onderwijs.

Aan de hand van het boek bespreken we hoe we tegen het onderwijs aankijken, hoe we zelf naar onze kinderen kijken en welke veranderingen er zich de laatste decennia in het onderwijs hebben voorgedaan.

In de inleiding geeft Arnon Grünberg zijn visie op opvoeden en gebruikt hij een column van Eva Hoeke als illustratie voor zijn kijk op opvoeden. Wij reageren op zijn stellingname.

In het gesprek hebben we het ook over de Vrije school en hoe daar met kinderen wordt omgegaan. Al met al de moeite waard om een half uurtje van uw tijd aan te besteden!

Lisa Fase

Ik las deze week: Man o man

Ik ben alweer meer dan 10 jaar lid van het HvA koor en in september 2022 zijn we weer aarzelend van start gegaan met een nieuwe dirigent: Titia Bloemhof Zij introduceerde mantra’s zingen en daarmee sluiten we elke koor sessie af. Anita en ik bezochten afgelopen vrijdag een speciale sessie mantra’s zingen in Amsterdam Noord en hoorden daar dat Titia een paar jaar geleden haar zoon verloren had. Dit maakte grote indruk op ons en maakte op een of andere manier het zingen die avond nog intenser.

Een nieuw lid van ons koor is Nathan Vos, ook hij bleek een groot verlies in zijn leven meegemaakt te hebben. Zijn broer maakte, een paar jaar geleden, zelf een einde aan zijn leven. Nathan ging vervolgens op onderzoek uit en ontdekte dat mannen veel vaker zelf een einde aan hun leven maken dan vrouwen.

Hij interviewde diverse vrouwen die hun man op deze manier verloren hadden en maakte tevens samen met Frans Bromet een indrukwekkende documentaire waarin vrouwen vertellen over wat ze meegemaakt hadden. We keken er het afgelopen weekend naar.

Tevens schreef hij een boek over dit fenomeen en vroeg zich ook af hoe het komt dat mannen zo slecht communiceren en zoveel moeite hebben met het zoeken naar hulp. Het is een heftig boek met veel intense verhalen over mannen die overgaan tot zelfdoding. Daarnaast is het ook een zoektocht waarin Nathan zich kwetsbaar opstelt en het achterste van zijn tong laat zien. In het boek kwam ik ook een oude vriend van mij tegen, de randomrunner. Ik herinner me nog goed ik hoe ik in de jaren negentig met een handvol rijksdaalders aan dit apparaat gekluisterd stond. Het boek staat vol met mannendingen en riep veel herkenning bij mij op op het gebied van muziek, proza en film. Wat mij betreft echt een aanrader!

Podcast met Noëlle vd Bergh eigenaar van de Melkfabriek

Afgelopen dinsdag 21 maart zat ik bij Noëlle aan de eettafel om te praten over haar onderneming en terug te blikken op de ontwikkeling van het bedrijf door de jaren heen. In september 2006 startte Noëlle vanuit haar studie pedagogiek bij de minor ondernemerschap, waar ik destijds de coordinator was. Zij ontwikkelde haar plannen voor een kinderdagverblijf, studeerde af op het ondernemingsplan voor dit bedrijf, deed ervaring op als werknemer in de branche, zocht ondertussen naar een geschikt pand voor haar eigen bedrijf en startte in 2010 haar kinderdagverblijf: de melkfabriek. Intussen zijn we 13 jaar verder en is Noëlle bezig met de verbouwing van haar 7e kinderdagverblijf en heeft ze zo’n 200 vrouw personeel.

Grensoverschrijdend gedrag

Deze week werd het rechtbank verslag van een zaak tussen de HvA en een collega van mij openbaar gemaakt (zie bijlage). De persoon in kwestie is in maart 2022 op non-actief gesteld en krijgt nu (een jaar later) de kous op zijn kop. Indertijd (2015) is deze persoon door mij aangenomen bij de minor ondernemerschap. Daarvoor werkte hij al als freelancer voor de minor. Tijdens de minor raakten we bevriend en we zien elkaar nog regelmatig. Hij zorgde voor een creatieve impuls bij de minor. Sinds 2016 werk ik niet meer bij de minor, maar voel me wel erg betrokken bij het wel en wee van mijn collega’s.

Het heeft een jaar geduurd om deze zaak te behandelen en in dat jaar had geheimhouding een hoge prioriteit. Op het lekken van informatie stond een hoge boete. Dit maakte het lastig om een oordeel te vellen over de situatie. Door het rechtbank verslag ligt nu ineens alles op tafel en is voor insiders makkelijk te herleiden naar personen die een rol gespeeld hebben in dit proces. Ik vind dit een vreemde gang van zaken, maar het maakt wel het een en ander duidelijk.

De zaak is mede gaan rollen n.a.v. de BOOS gesprekken en het metoo gebeuren. Grensoverschrijdend gedrag staat centraal. Als je het verslag leest zullen er meerdere zaken zijn waar je wellicht je schouders over ophaalt, maar het verhaal over de seksuele relatie met de student spreekt denk ik het meest tot de verbeelding en weegt denk ik het zwaarst in de afwegingen van de rechter en de HvA functionarissen die betrokken waren bij dit proces.

Ik snap heel goed dat onder de in het rechtbank verslag geschilderde omstandigheden de rechter tot de uitspraak gekomen is dat er sprake is van een verstoorde arbeidsrelatie en de betreffende docent de hva moet verlaten. Ik weet hoeveel pijn hem dit gedaan heeft en doet. De rechter geeft in zijn verslag echter aan dat het de docent met betrekking tot de seksuele relatie met de student te verwijten is dat er niet sprake is geweest van een gelijkwaardige relatie en het feit dat hij in de periode van 2017-2022 nooit openheid van zaken hierover heeft gegeven.

Vooral dit laatste is denk ik cruciaal in deze zaak. Ook ik wist niets van dit voorval totdat de docent in 2022 op non-actief werd gesteld. Ik denk dat hij zichzelf had kunnen rehabiliteren als hij openheid van zaken had gegeven in een eerder stadium. Nu moet hij op de blaren zitten. Een harde en dure les.

Deze zaak zet wel weer aan tot denken over de situatie tussen docent en student waar ik bijna dagelijks mee te maken heb. Ik kom graag dichtbij en stel me kwetsbaar op tegen studenten. Ik wil dit in de toekomst ook blijven doen, aangezien ik denk dat het maken van openingen naar elkaar toe het beste help om dingen tot stand te brengen die leiden tot leerzame situaties. Dat een zekere distantie daarbij geen overbodige luxe is blijkt maar weer uit deze zaak. Wat me vooral uit deze zaak bijblijft is dat een misstap gemaakt kan worden, maar dat het verbergen van deze misstap en het verdoezelen van de stand van zaken uiteindelijk kan leiden tot omstandigheden waarbij veel mensen ellende kunnen ondervinden en geraakt worden en uiteindelijk ook veel publieke gelden verloren gaan die voor betere zaken ingezet hadden kunnen worden. Dit te voorkomen lijkt mij altijd de beste remedie.

Karaoke zingen op Texel met een student gedurende de minor ondernemerschap

Het geminachte kind, Guus Kuijer

In 1980 werd dit boek op de markt gebracht en er is nu een heruitgave, met een voorwoord van Arnon Grünberg. Twee van mijn favoriete schrijvers aan het woord. Het was weer een mooi weekend!
Ik citeer graag deze passages: “De school is altijd anti-kind geweest, heeft leren altijd verward met weten en de vernieuwingspogingen zijn marginaal gebleven en zullen dat altijd blijven zolang de school de mens opvat als een wetend wezen” (blz 76) “In ons hart weten we allemaal hoe ‘modern’ de school zich ook voordoet, het kastijdingsapparaten zijn waar de kinderlijkheid weggeramd wordt, weggestraft, begraven onder een dodelijk en definitief weten. Wij weten dat de school eerder zou moeten lijken op een jungle, een boerderij, een laboratorium, een labyrint, dan op een kantoorgebouw en toch lijken alle scholen op het laatste. Wij beseffen dat 99 procent van de ‘leerstof’, die eigenlijk ‘weetstof’ zou moeten heten, onzinnige ballast is, uit mensonterende prietpraat bestaat” (blz 76).

Kuijer schreef dit in 1980, het jaar dat ik met de pedagogische academie begon. Meer dan 40 jaar later en tientallen onderwijsgebouwen verder, kan ik nog steeds zijn woorden onderschrijven en betreur ik de staat van ons onderwijs. Dit ondanks het feit dat ik als docent met veel plezier in het onderwijs gewerkt heb. In de marge heb ik gelukkig aandacht kunnen geven aan de individuele leerling/student, maar menigmaal ben ik gebotst met het systeem.

Kuijer gaat in zijn boek dieper in op het kind als zelfstandige identiteit en de manier waarop de volwassene zijn best doet om het kind op te voeden tot volwassene, die zijn hoofd niet boven het maaiveld dient uit te steken. Hij doet dit met verve en heeft wat mij betreft nog steeds zijn zeggingskracht niet verloren. Echt een aanrader voor elke onderwijs professional en ouder.

The whale en Aftersun

Deze week zag ik deze twee films oa over de vader dochter relatie. Aftersun nam me mee terug naar onze vakanties met de kinderen in Tossa de Mar, Callella en Lloret de Mar. De beelden legden de vakanties die we daar in de jaren 90 hadden bloot en daar waren er vele deja-vu momenten.

The whale maakte oa de verschrikkingen duidelijk van het fanatisme in het christendom. Religie maakt meer kapot dan je lief is. Deze film raakte me meer dan Aftersun door de rauwe dialogen tussen vader en dochter en de vreselijke geheimen die aan het licht kwamen.
Beide films zijn de moeite waard.

acteur en karakter the Whale

Sterren in de nacht

Afgelopen zondag trad Marjolein Meijers op in de nieuwe KHL ter nagedachtenis aan Jan Rot. Ze vertolkte o.a. mijn favoriete Jan Rot hertaling: sterren in de nacht (starry, starry night van Don McClean). Ze deed dit echt prachtig!