Maarten ‘t Hart

Eindelijk heeft hij de P.C.Hooft prijs toegekend gekregen. Ter gelegenheid daarvan las ik zijn autobiografie: Het roer kan nog zes maal om (1984) en het boek van Elsbeth Etty over zijn leven: Minnebrieven aan Maarten (2019). Elsbeth Etty eindigt haar boek met de opmerking dat het onbegrijpelijk is dat Maarten ‘t Hart nog steeds niet de P.C.Hooft prijs heeft gekregen. Vijf jaar later is het eindelijk zo ver.

In het boek van Elsbeth lees je over de complexe persoonlijkheid Maarten ‘t Hart. Regelmatig door zijn vader geslagen (mishandeld), een vrouw in een mannenlichaam, “misbruikt” door pedofiele orgelspelers en meerdere malen smoorverliefd op andere vrouwen. Toch inmiddels al weer 50 jaar getrouwd met Hanneke van den Muyzenberg. Hij heeft een aparte opvatting over liefde, degene die je liefhebt daag je uit en drijf je tegen je in het harnas. Psychologisch duidt je dit waarschijnlijk als een hechtingsprobleem, maar ik ben geen psycholoog.

Ondanks dit alles is Maarten ‘t Hart een bijzonder monter persoon en herken ik veel van mijzelf in hem. De extreme worsteling met het geloof heb ik niet doorgemaakt, maar ook ik heb er 20 jaar van mijn leven over gedaan om het geloof enigszins te kunnen duiden en het christusprincipe een plek in mijn leven te geven.

Door de jaren heen heb ik de meeste van zijn romans met veel plezier gelezen. De erkenning van zijn waarde voor de Nederlandse literatuur doet mij goed en geeft mij de motivatie om het komend jaar een aantal van zijn romans te herlezen.

9 Dingen die ik het meest waardeerde in 2024

Geïnspireerd door de nieuwsbrief van Ernst-Jan Pfauth maakte ik deze opsomming:

  • Dit jaar heb ik vanaf januari t/m juli elke maandag opgetrokken met mijn 3 jarige kleinkind Aida. Deze dagen hebben ons dichterbij elkaar gebracht. Voor mij was het elke keer weer een feestje om door dit enthousiaste kind ontvangen te worden! Vanaf september gaat ze als 4 jarige naar de basisschool en zie ik haar en haar zus Mia van 6 elke maandagmiddag na school.
  • Sinds het overlijden van mijn vader in november 2016 bezoek ik elke woensdag mijn moeder. Dit jaar is ze 90 geworden en je merkt dat de slijtage toeslaat. We hebben een prachtig feestje gehad op haar verjaardag, 10 juni van dit jaar. Ze is nog steeds helder, maar af en toe ziet ze dingen die wij niet waarnemen.
  • Dit jaar was het 10 jaar geleden dat ik voor het eerst optrad in het Mauerpark in Berlijn, bij de bearpitkaraoke van Gareth Lennon(Joe Hachiban). Dit jaar ben ik er weer 4 zondagen geweest en heb 6 liederen mogen zingen. Met mijn broer Michel heb ik de pianoman gezongen. Ik kan het iedereen aanraden om deze happening mee te maken!
  • Ik las dit jaar 42 boeken. Een van mijn intenties was elke week een boek. Ik kwam er aardig in de buurt. De volgende boeken kan ik iedereen aanraden: De Bolle Gogh van Jaap Cohen, het mes van Salman Rushdie, Demon Copperhead van Barbara Kingsolver, 7 dieren bijten terug van Frank Westerman en orbital van Samantha Harvey. Dit laatste boek won de booker prize en verhaalt over het leven van kosmonauten, zij weet je zo mee te nemen dat je een beetje in de huid kruipt van deze mensen en een interessante kijk krijgt op het leven op aarde.
  • Ik zag dit jaar circa 60 films en maakte voor Cineville een top 5:

De film outrun maakte eigenlijk het meeste indruk op mij. Het gaat om het gevecht tegen een alcoholverslaving. Deze strijd wordt op een dusdanige manier in beeld gebracht dat je met de hoofdpersoon kunt meeleven. Echt indrukwekkend!

  • In zijn nieuwsbrief schrijft Ernst-Jan over zijn boek: intentioneel leven. Ik volg hem al zo’n vijftien jaar en we kwamen elkaar regelmatig tegen op Lowlands en bij TNW. Zijn interesse in zelfhulpboeken was mij al bekend en Ernst-Jan heeft zijn visie een paar keer met mijn studenten gedeeld. Zelf ben ik opgegroeid met het Christus principe en heb me op jonge leeftijd daarin verdiept. Onbaatzuchtige liefde en gemeenschapszin staan daarbij centraal. Aan het begin van de 21e eeuw heb ik me verdiept in de 7 habits van Covey en rond 2010 werd ik geïnspireerd door Guus Kuijer’s boek: hoe wordt ik gelukkig. Dit jaar heb ik de stappen doorlopen die in het boek het présence proces van Michael Brown worden uiteengezet. Al met al ben ik in de loop der tijd steeds beter in balans gekomen, een gezonde geest in een gezond lichaam. Elk jaar leer ik nog dingen bij.
  • Een van mijn inspiratiebronnen is het Lowlands festival, sinds 1996 ga ik hier naar toe en mijn kinderen, inmiddels 38 en 41 jaar, gaan nog steeds met mij mee. Op het Lowlands terrein doe ik elk jaar weer nieuwe inspiratie op door te genieten van boekbesprekingen, films en muziek. Elk jaar leg ik ook weer contacten met nieuwe mensen. Dit jaar kwam ik Tonia Wong Chung tegen op Lowlands bij een tantra sessie die zij hier belegde. Door een boek van haar te lezen en haar te volgen op Instagram kwam ik dit jaar in een zweethut terecht. Deze sessie zal ik niet licht vergeten en heeft mijn interesse in Reiki aangewakkerd.
  • Qua documentaires werd ik dit jaar het meest aangegrepen door de documentaire over de westbank: no other land In deze documentaire zien we een Palestijnse en een Israëlische jongeman samen optrekken en worden de verschrikkingen in beeld gebracht van de politiek die Israël ten uitvoer brengt t.o.v. de Palestijnen. Door het kijken naar deze film wordt je met je neus op de feiten gedrukt en krijg je weerzin tegen de manier waarop het Israëlische leger omgaat met de Palestijnen die al jaren in dit land wonen.
  • Ik ben er alweer een paar jaar mee bezig, maar doe het steeds weer met meer plezier: zwemmen in open water. Ik heb dit jaar het aantal zwemkilometers aan de borneokade verdubbeld van 20 km naar 40 km en hoop ook in 2025 van deze gezonde bezigheid te blijven genieten.
Mijn zwemomgeving
  • Tot slot mag ik niet vergeten mijn podcast te vermelden. In het kader van mijn jubileum (40 jaar in het onderwijs) interviewde ik vier ex-studenten: Noëlle van de Bergh(hva), Tom van Bokhoven(hva), Andy Vrijhoef (Augustinus College) en Isabelle de Groot(hva). In 2025 wil ik nog zeker 5 nieuwe namen aan dit lijstje toevoegen: https://podcasts.apple.com/nl/podcast/mmci-podcast-studenten-hva/id1562907602

Orbital

Samantha Harvey schreef het boek met deze titel en won er dit jaar the booker prize mee. Ze kreeg deze prijs helemaal terecht, aangezien het boek voor zichzelf spreekt. Je leert zes astronauten kennen die in een ruimte station om de aarde cirkelen. Onderwijl wordt je op de hoogte gehouden van hoe de astronauten naar de aarde kijken en dat er zich terloops een storm ontwikkeld. Tevens krijg je een inzicht in de manier waarop de kosmonauten met elkaar leven en hoe ze zich verhouden tot hun familie op aarde. Het is een aangrijpend boek. Ik heb het in een ruk uitgelezen.

Het smelt

Boek van Lize Spits en film van Veerle Baetens. Heftig verhaal over puber die verkracht wordt door leeftijdsgenoten en moeite heeft om dit te verwerken, mede door beperkte beschikbaarheid van de ouders. Geweldig plot en zeer spannend verhaal. Echt even slikken af en toe.

Cast van het smelt

Pluche

In 2016 publiceerde Femke Halsema haar memoires m.b.t. haar politieke carrière. Het is een heel persoonlijk boek geworden, waarin ze niet alleen uitweidt over haar politieke carrière, maar ook haar persoonlijke sores bespreekt. Ik heb het idee dat ik haar door het lezen van dit boek beter heb leren kennen.

Griet op de Beeck

Het wordt beter is haar nieuwste boek. Het bestaat uit twee delen, haar persoonlijk gevecht om haar trauma’s te overwinnen en de weg die ze aflegde om therapeut te worden.

Het eerste deel is heel boeiend en knap geschreven. Het tweede deel laat zien hoe je met veel geld prachtige therapieën kunt volgen.

Haar zoektocht om los te komen van haar misbruik door haar vader in haar jeugd is een uitermate tragische tocht, waarbij ze aan het lijntje gehouden wordt door een lieve man en uitgebuit door een therapeute die ze adoreert. Dit stuk leest als een thriller. Vooral haar beschrijving van een therapeutische sessie met paarden vond ik indrukwekkend. De tranen dringen zich diverse malen aan je op.

Dan komt ze in contact met de beste therapeuten op het gebied van traumaverwerking en reist ze de hele wereld over. Hier zitten ook heel mooie stukken bij, maar ik werd toch erg gehinderd door de massa’s aan geld die deze therapieën moeten hebben gekost. De therapiewereld is een serieuze industrie geworden.

Afijn, Griet schrijft heel goed en dat maakt het boek leeswaardig.

Moeders lichaam

Deze week las ik, op aanraden van Erik Boer, het boek van Joris van Casperen over een zoon, Piet, die zijn moeder, na haar sterven, in huis houdt en zo jarenlang haar uitkering incasseert. Joris interviewde voor dit boek Piet van der Molen en diverse mensen uit zijn kennissen- en vriendenkring. Hij bouwde een goede band op met de man en kwam daardoor allerlei zaken te weten, die het boek de moeite waard maken om te lezen. In het boek gaat het onder anderen over de grote hoeveelheid katten die de familie er op na hield en hun wetenswaardigheden. Het boek is de moeite van het lezen meer dan waard.

Nadat het schandaal aan het licht kwam in 2017 werd er in 2018 een uitspraak gedaan door de rechtbank, waartegen Piet in beroep ging. Uiteindelijk moest hij na een uitspraak in cassatie in 2023 voor vier maanden de cel in. Ook over de maanden in de cel schreef van Casperen nog een uitgebreid stuk in de Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2023/de-gevangenisavonturen-van-piet-de-man-die-zijn-dode-moeder-verstopte-in-huis~v883402/

Piet van der Molen (Foto Eelco Wortman)

Roxane van Iperen en Marian Donner

Dit weekend twee novelles gelezen. Eigen Welzijn eerst (Roxane van Iperen, 2023) en Zelfverwoestingsboek (Marian Donner, 2019). Eigen Welzijn eerst gaat over de qanon beweging en complottheorieën en zelfverwoestingboek gaat over stank, drank, bloed en dans. Roxane doet een, in mijn ogen goede, poging om de achtergrond te schilderen van het ontstaan van complot theorieën en het daarmee gepaard gaande anti semitisme. Ze zet deze ideeën in het licht van de huidige politiek en de rol van influencers op het wereldbeeld van een bepaalde groep mensen. Deze novelle was voor mij erg verhelderend.

Marian Donner zet zich af tegen de zelfhulp boeken en geeft een verfrissende kijk op het leven, gerelateerd aan de populaire cultuur en dan vooral de muziek die hierin geproduceerd wordt. Ik heb een paar keer ontzettend hard moeten lachen. Haar relaas over Tenacious D en the greatest song on earth is van grote klasse. Haar reflectie op de gedachte dat elke mens zijn eigen lot in handen heeft en iets moois van het leven kan maken zit bijzonder goed in elkaar. Mooi dat ze Anouk aanhaalt die in een interview zegt dat het niet aan haar talent heeft gelegen dat ze zover is gekomen, maar dat ze onderweg de juiste mensen is tegen gekomen en een beetje geluk heeft gehad. Ook in dit verhaal schemert weer door: What would you think if I sang out of tune? Would you stand up and walk out on me?… No, I get by with a little help from my friends Mm, get high with a little help from my friends Mm, gonna try with a little help from my friends.

Marian Donner

De camping

Maartje Wortel haar laatste boek deze week uitgelezen. Ik volg haar en haar leeftijdsgenoten Hanna Bervoets en Ninja Weijers op Instagram en blijf zo op de hoogte van hun bewegingen. Het boek gaat over een vrouw die haar erfenis inzet om een camping te kopen. Wat ze niet kan weten is dat deze camping het doelwit zal worden van een terroristische aanslag. Als lezers worden we ingeleid in de wetenswaardigheden van de bewoners, tot het moment suprème. Het boek leest lekker weg en is onderhoudend. Het einde valt je echter wel rauw op je dak.

Oersoep

Voor het eerst in mijn leven een luisterboek tot me genomen. 5,5 uur geluisterd naar Bregje Hofstede, die haar boek integraal aan mij voorlas. Wat heeft ze een prettige voorleesstem! Het boek is best wel heftig en begint met een lange bevallingsscene, waarin Bregje ook de nodige kreun geluiden maakt. Verder op in het boek omschrijft ze ook nog enige erotische scenes en gaat daarin zeer detaillistisch en levensecht te werk. Ook hier weer heel prettig dat Bregje het zelf voorleest. Ze neemt ons vervolgens mee in de perikelen van een jong stel met een baby en eindigt haar boek met een beschrijving van een trip die de hoofdpersoon van het boek maakt tijdens een sessie met een sjamaan. Ook hier wordt alles zeer levensecht beschreven en krijg je het gevoel dat je zelf ook helemaal in de trip zit. Al met een al een uiterst aangename ervaring!