Onderneem je leven zelf

“In m’n hoofd is alles heel eenvoudig
In m’n hoofd valt alles op z’n plaats
Geen verderf, geen loeiende reclame
Welkom, welkom, in m’n hoofd”

(Raymond van ’t Groenewoud)

Lieve Jet, Lieve Louise, Beste Huib, Beste bestuurders, lieve collega’s, beste studenten.

De afgelopen weken is het onderwijs dankzij studenten van de UvA en Louise weer volop in het nieuws en wordt er volop gediscussieerd over de toekomst van het hoger onderwijs. Als docent/manager op de hogeschool van Amsterdam doet mij dit deugd en zet het mijn gedachten ook in beweging en wil ik via dit epistel een bijdrage leveren aan de discussie die gaande is.

Allereerst wil ik Louise adviseren om geen student op te nemen in het college. Dit lijkt me absolute waanzin en geen bijdrage leveren aan de oplossing van de problemen die worden aangekaart. Een groepje bestuurskunde studenten toegang geven tot college vergaderingen als toehoorders en ze de gelegenheid geven om de bestuursstructuur van de UvA/HvA te analyseren is wellicht een idee, maar verder lijkt me dit een heilloos plan. Studenten moeten wel de gelegenheid krijgen om het onderwijs op de werkvloer te beïnvloeden, maar daarvoor kunnen ze beter zich direct richten tot de docenten in hun vakgroep, zodat ze daar direct zaken kunnen doen.

Ik geloof sowieso weinig van maatregelen die van bovenaf worden opgelegd. In de praktijk komt daar toch weinig van terecht, zoals de geschiedenis ons al geleerd heeft. Veranderingen moeten van onderop komen en vervolgens gesteund worden door het management, dat lijkt mij de meest voor de hand liggende route.

Zelf ben ik al meer dan 30 jaar werkzaam in het onderwijs en heb alle taken van sport doorlopen, lesgegeven op de basisschool, in het voorgezet onderwijs, in het middelbaar beroeps onderwijs, sinds 2001 in het hoger beroeps onderwijs en in 2014 heb ik mijn bijdrage mogen leveren aan de joint master entrepreneurship van de UvA-VU.

In al die jaren heb ik vele bestuurders zien passeren en heb me vele malen geërgerd, maar ook vele malen laten inspireren. Er zijn managers geweest die mij in mijn kracht hebben gezet, ik denk daarbij aan Ad Borstlap (Augustinus College), Ineke Komen (MBO College Almere), Cor de Ruijter en Tonny Triezenberg(Instituut voor Information Engineering) en Ineke van der Linden(faculteit Economie HvA). Dat laatste is denk ik ook de taak van managers, andere mensen in hun kracht zetten en het beste uit zich zelf laten halen. Dat is volgens mij ook de taak van docenten, alhoewel dat meer vanuit een opvoedende rol zal gaan, maar daarover later meer.

Ik ben een fan van Louise Gunning en zie in haar dan ook de eigenschappen die ik hier boven beschreven heb. Het beeld wat ze de afgelopen weken in de media heeft laten ontstaan past dan ook niet bij haar, maar goed, zo zie je maar wat er kan gebeuren als je een paar keer onhandig manoeuvreert. Ik hoop echter dat ze nog even aanblijft als voorzitter van het college van bestuur.

Wat moet er in mijn ogen gebeuren in het hoger onderwijs en hoe moet de medezeggenschap geregeld worden? In mijn tijd in het middelbaar beroepsonderwijs ben ik 3 jaar lang voorzitter geweest van de medezeggenschapsraad van het ROC(i.o.) en heb ik als een Don Quichot gevochten tegen het College van Bestuur om de ROC vorming tegen te gaan. Mijn amateuristische inslag, naïviteit en goedgelovigheid hebben me indertijd mijn kop gekost. Aan alle kanten verloor ik de slag met het bestuur en aan het begin van deze eeuw verliet is volledig gedesillusioneerd het onderwijs. De grootschaligheid had het gewonnen van de aandacht voor het individu. Ik droop af met de staart tussen mijn benen en liet me omscholen tot Software Engineer.

Na een jaar begon het echter weer te kriebelen en realiseerde ik me dat ik toch eigenlijk een onderwijsman ben in hart en nieren. Het instituut voor Information Engineering(I.I.E.) wilde graag gebruik maken van mijn expertise en ik startte een nieuwe carrière in het onderwijs op de Hogeschool van Amsterdam. Het I.I.E. was een kleine school met een toegewijd team en een ondernemende leider. Met een nieuw onderwijs model(comakers) werden studenten op een ondernemende manier opgeleid en ik bloeide hier op en kwam helemaal in mijn kracht te staan. In 2005 behaalde ik mijn master of science in business studies aan de UvA en vanaf dat moment hoorde ik er helemaal bij. Ik specialiseerde mij op het thema ondernemerschap en in 2006 kreeg ik de kans om de minor ondernemerschap van de grond af op te bouwen. Die kans heb ik met beide handen aangegrepen.

Waar ik in de jaren 90 als Don Quichot vocht tegen de Windmolens en het onderspit moest delven, besloot ik ditmaal de tactiek van de underdog te hanteren en van binnenuit het onderwijs te gaan vernieuwen. Ik kreeg al het vertrouwen van mijn leidinggevenden en het circus kon beginnen. Hoe zette ik de studenten in hun kracht en hoe kreeg ik de betreffende docenten zo gek om de student centraal te stellen? Ik had de mazzel dat iedereen ondernemerschap wilde stimuleren en ik bleek in staat om een krachtige coalitie om me heen te verzamelen van onderwijsvernieuwers en ondernemers die met mij er iets moois van wilden maken. Negen jaar later staat er een sterke organisatie van 20 werknemers die jaarlijks zo’n 300 studenten begeleid bij het opzetten van hun eigen onderneming en een eigen gebouwtje op de campus heeft staan waar de stoom uit de oren van de studenten komt en studenten in een halfjaar meer stappen in hun onderwijs carrière zetten als in de drie jaar dat ze aan het regulier onderwijs hebben deelgenomen. De docenten komen elke dag met plezier naar hun werk en vanuit intrinsieke motivatie hebben we de afgelopen jaren o.a. de Boerhaave boerderij opgezet, een post HBO opleiding voor Franchise ondernemers ontwikkeld (Voor uitzendbureau Olympia en de SNS bank), een documentaire over de minor gemaakt, een musical over de minor gemaakt, een snelkookpanweekend voor medewerkers van de HvA ontwikkeld en nog veel meer!

Mijn betoog is dan ook verander het hoger onderwijs van binnenuit! Laten de collega’s in hun vakgroepen a la Ricardo Semmler gaan werken vanuit zelfsturende teams, waar ze met een man of 20-30 er voor zorgen dat de zaakjes op orde zijn. Dat de NVAO tevreden gesteld wordt, dat de studenten intrinsiek gemotiveerd raken, dat het management mee gaat doen, enz… Ik ben er van overtuigd dat het op deze manier ook wel goed zal komen met de rendementen. Alles staat of valt immers met de intrinsieke motivatie van de mensen op de werkvloer, managers, docenten, ondersteunend personeel en studenten. Ik heb de afgelopen vijf jaar gezien wat dit kan doen met docenten en studenten. Ik heb mensen zien opbloeien en studenten horen zeggen dat ze de mooiste tijd van hun leven gehad hebben. Dat is toch wat we allemaal willen! Daarvoor hoeft het CvB niet de touwtjes in handen te nemen, maar moeten de mensen op de vloer de handen in elkaar slaan en als Asterix en Obelix die plek weten te creëren waar het Romeinse rijk geen invloed op heeft!

Als je dit leest beschuldig je me misschien wel van naïviteit, maar na meer dan 30 jaar in het onderwijs rondgelopen te hebben weet ik gewoon dat het kan en geloof ik in de kracht van de underdog. De afgelopen week heb ik me dan ook weer laten inspireren door het boek van Malcolm Gladwell “David & Goliath”. Laat je hierdoor inspireren en als je vragen hebt over hoe ik het een en ander voor elkaar gekregen heb, dan weet je me te vinden. Laat de vernieuwing van het onderwijs echter niet afhangen van de leiding of de politiek, maar neem het heft in eigen handen. Onderneem je leven zelf is een kreet die geldt voor de docent, de manager en de student. Jij bent immers diegene die er iets van moet maken!

Tot slot nog even een opmerking voor Louise: In september spraken we elkaar over de HvA student Andres Kuiper. Hij stond op het punt zijn eigen cateringbedrijf te gaan starten met elektrische auto’s. Ik kan je melden dat hij inmiddels € 100.000,- in zijn bedrijf heeft geïnvesteerd en dat er sinds afgelopen week 2 elektrische foodtrucks door Amsterdam rijden. Als je weer in het maagdenhuis zit, laat hem dan voor rijden en geniet van zijn heerlijke broodjes: www.chefonthespot.nl

 

Dit bericht is geplaatst in ondernemerschap, onderwijs, persoonlijk. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *