Op 13 februari twitterde Fieke van der Lecq over de installatie van een kafkaknop op het intranet van de VU. Hiermee kunnen studenten en medewerkers die geconfronteerd worden met overbodige bureaucratie hun grieven melden. In april 2015 meldde bestuurder Jaap Winter dat de knop er zou komen, maar nu is het dan zover (het heeft tien maanden geduurd voordat de knop er was – over bureaucratie gesproken!). Meteen mengden de usual suspects zich op Twitter om dit toe te juichen en suggereerde Paul van de Water aan Paul Helbing en Huib de Jong om op de HvA ook zo’n knop te laten installeren. Hier werd voorzichtig positief op gereageerd (ik schat in: installatie in april 2017).
Als initiator van ondernemende programma’s en experimenten krijg ik regelmatig met de bureaucratie van de organisatie te maken. In mijn vorig leven op het ROC van Flevoland bevocht ik deze bureaucratie met verve en ging als een Don Quichot tekeer tegen de windmolens om mij heen, met als gevolg dat ik in 2000 lichtelijk overspannen het onderwijs verliet om mijn heil elders te zoeken. Datzelfde jaar kwam ik toch tot de conclusie dat ik vooral blij word van het opleiden van jonge mensen en zo kon het dat ik in 2001 in dienst trad bij de HvA.
Op vrijdag 19 februari om 17:30 uur bereikte mij een uitgebreide mail over een aantal financiële perikelen waar ik bij betrokken ben. Onduidelijkheden die onder andere te maken hadden met het feit dat in 2015 mijn financiële rechten verdeeld waren over kostenplaats 102111, 102813, s10107, X10114 en nog een nummer dat me even niet te binnenschiet. In die mail kreeg ik te horen dat mijn leidinggevende geadviseerd werd om mijn budgetbevoegdheden in te trekken.
Ik schrok hiervan en moest denken aan de kafkaknop, maar tegelijk ook aan de strip Asterix verovert Rome, waarin Asterix verward raakt in het bureaucratische systeem van de Romeinse overheid. Uiteindelijk verzint hij een list: hij creëert een nieuw formulier dat het hele systeem in de war brengt en er uiteindelijk voor zorgt dat hij geholpen wordt op zijn zoektocht.
De mensen die mij kennen weten dat ik te pas en te onpas sta te zingen voor een groep. Het nummer dat ik het meest zing voor mijn studenten en collega’s is Crazy little thing called love. Kafkaknoppen gaan er niet voor zorgen dat een bureaucratisch systeem gaat veranderen. Maar daar waar mensen naar elkaar blijven luisteren, de dialoog zoeken en zich durven te verplaatsen in de schoenen van een ander kunnen fantastische dingen gebeuren! Ik hoop dan ook dat de menselijkheid in onze organisatie steeds meer de overhand zal krijgen, met de intentie om elkaar te stimuleren tot grote hoogten en mee te werken aan een betere toekomst.
Ik weet inmiddels dat ik mijn budgetbevoegdheid zal behouden en ben blij met het in mij gestelde vertrouwen door mijn leidinggevende. Wat mij betreft: lobi da basi (liefde is de baas) en een kafkaknop? Over my dead body!
Martin Haring is programmamanager ondernemerschap bij de HvA en manager van het Amsterdam Center for Entrepeneurship (ACE).